Urządzenia Internetu Rzeczy (IoT) stają się nieodłączną częścią współczesnych domów. Dzięki nim możemy sterować oświetleniem, monitorować nasze domy przez kamery, czy regulować temperaturę za pomocą telefonu lub komend głosowych. Mimo to, każdy nowy element IoT dodawany do naszego ekosystemu może również zwiększyć ryzyko nieautoryzowanego dostępu. W tym artykule chciałbym zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów pozwalających zwiększyć bezpieczeństwo i prywatność w inteligentnym domu.
1. Zacznij od zabezpieczenia sieci domowej
Sieć domowa jest fundamentem, na którym działa większość urządzeń IoT. Zabezpieczenie sieci Wi-Fi to pierwszy krok, aby utrudnić dostęp do urządzeń:
- Zmiana domyślnej nazwy SSID i hasła do Wi-Fi: Domyślne nazwy sieci oraz hasła mogą zdradzić producenta routera i tym samym podnieść ryzyko ataku. Wybierz unikalną nazwę SSID i silne hasło – co najmniej 15 znaków, pamiętając że jego długość jest ważniejsza od złożoności.
- Włącz szyfrowanie WPA3: Jeśli jest dostępne w Twoim routerze, a posiadane urządzenia IoT obsługują ten standard. WPA3 to najnowszy standard szyfrowania Wi-Fi, który oferuje znacznie lepsze zabezpieczenia niż WPA2.
- Utwórz oddzielną sieć dla urządzeń IoT: Dzięki temu główna sieć domowa będzie bardziej bezpieczna. Urządzenia IoT są wtedy odseparowane od komputerów, telefonów i innych zasobów.
2. Aktualizuj oprogramowanie urządzeń IoT
Regularne aktualizacje oprogramowania są kluczowe, ponieważ producenci często wydają łatki zabezpieczające, które eliminują nowe zagrożenia:
- Ustaw automatyczne aktualizacje, jeśli to możliwe: Wiele urządzeń IoT pozwala na automatyczne pobieranie aktualizacji, co pozwala mieć pewność, że zawsze działają na najnowszej wersji oprogramowania.
- Sprawdzaj stronę producenta: Warto ręcznie odwiedzać stronę producenta urządzenia, aby upewnić się, że mamy zainstalowane najnowsze zabezpieczenia.
3. Zmień domyślne ustawienia fabryczne
Domyślne ustawienia urządzeń IoT, takie jak login „admin” i domyślne hasło, lub jego brak, są jednym z najczęściej wykorzystywanych przez cyberprzestępców sposobów na dostęp do sprzętu:
- Zmień domyślne hasła: Każde urządzenie powinno mieć unikalne i trudne do odgadnięcia hasło. Problem z zapamiętaniem dużej liczby różnych haseł znakomicie rozwiązują menedżery haseł jak KeePassXC, który w połączeniu z kluczem Yubico służącym do odblokowywania bazy haseł, spełnia swoje zdanie znakomicie.
- Wyłącz zbędne funkcje i usługi: Sprawdź ustawienia urządzeń IoT i wyłącz wszystkie funkcje, które nie są potrzebne. Im mniej opcji pozostaje aktywnych, tym mniejsze ryzyko potencjalnego zagrożenia, związanego z lukami bezpieczeństwa.
4. Włącz dwuskładnikowe uwierzytelnianie (2FA)
Jeśli urządzenie lub aplikacja IoT oferuje dwuskładnikowe uwierzytelnianie, koniecznie je aktywuj:
- 2FA zwiększa bezpieczeństwo: Dwuskładnikowe uwierzytelnianie wymaga drugiego kroku potwierdzenia tożsamości, np. poprzez kod SMS lub aplikację uwierzytelniającą, co czyni włamanie do urządzenia znacznie trudniejszym. Bardzo dobrym rozwiązaniem są tu klucze sprzętowe jak np. Yubico.
5. Zarządzaj uprawnieniami aplikacji i urządzeń
Niektóre urządzenia IoT oraz powiązane aplikacje mogą prosić o dostęp do danych, które nie są konieczne do ich prawidłowego działania:
- Ogranicz uprawnienia aplikacji: Zrezygnuj z udzielania dostępu do lokalizacji, kamery czy mikrofonu, jeśli nie jest to niezbędne. W ten sposób ograniczasz ilość danych, które urządzenie zbiera.
- Monitoruj urządzenia w Twojej sieci: W panelu administracyjnym routera można monitorować listę podłączonych urządzeń i przypisywać je do odpowiedniej podsieci, lub blokować dostęp do Internetu.
- Zainstaluj firewall nowej generacji: Jeśli ktoś ma wolne zasoby na domowym serwerze, może pokusić się o zainstalowanie dodatkowych narzędzi do kontroli swojej domowej sieci, jak np. firewall Sophos, który w wersji Home Edition, jest darmowy.
6. Stosuj VPN w swojej sieci domowej
VPN (Virtual Private Network) to kolejne narzędzie, które może zwiększyć bezpieczeństwo:
- Zainstaluj VPN na routerze: Dzięki VPN wszystkie urządzenia w sieci domowej będą chronione poprzez szyfrowane połączenie, co zmniejsza ryzyko przechwycenia danych. Jeśli Twój router nie daje Ci takiej możliwości rozważ wgranie na niego alternatywnego oprogramowania, jak np. Open WRT. Ze swojego doświadczenia polecam WireGuard, lub Tailscale.
- VPN dla aplikacji IoT poza domem: Jeśli korzystasz z urządzeń IoT zdalnie, warto połączyć się przez VPN, zwłaszcza gdy korzystasz z niezabezpieczonej sieci publicznej. Osobiście staram się unikać takich sytuacji. Czasami jednak, będąc poza Unią Europejską, korzystam z hotelowego Wi-Fi. Jednak w takim przypadku zawsze łączę się przez swój podróżny router Beryl AX (GL-MT3000), który nawiązuje połączenie przez VPN, a zapytania DNS kieruje przez AdGuard Home zainstalowane w domowej sieci.
- Wyłącz funkcję zdalnego dostępu: W przypadku, gdy urządzenie nie wymaga zdalnego dostępu do działania, wyłącz tę funkcję w ustawieniach urządzenia, a jeśli to nie możliwe, to zrób to na routerze, lub firewallu.
7. Regularnie monitoruj i kontroluj swoje urządzenia
Dbanie o bezpieczeństwo inteligentnego domu to proces ciągły, który wymaga regularnego monitorowania:
- Sprawdzaj logi urządzeń i aplikacji: Większość urządzeń IoT i aplikacji pozwala na przeglądanie logów, gdzie można sprawdzić, czy nie pojawiają się nietypowe działania.
Podsumowanie
Zabezpieczenie inteligentnego domu to więcej niż tylko mocne hasło do Wi-Fi. To całościowe podejście do ochrony prywatności i danych. Pamiętaj, aby regularnie aktualizować urządzenia, zmieniać domyślne ustawienia i monitorować sieć. Stosując te proste kroki, możesz cieszyć się korzyściami wynikającymi z posiadania inteligentnego domu, jednocześnie minimalizując ryzyko związane z cyberatakami.